Dyrektywa towarowa

W dzisiejszym artykule będziemy omawiać stan prawny oraz największe zmiany, jakie na polskim rynku wprowadziła dyrektywa towarowa. Obok dyrektywy cyfrowej i dyrektywy Omnibus, tworzy trzon nowych porządków na linii sprzedawca – konsument i wprowadza szereg nowych obowiązków. Dotyczy to szczególnie obowiązków informacyjnych, dla podmiotów sprzedających on – line w Polsce i na terenie Unii Europejskiej.

Spis treści artykułu

Dyrektywa towarowa weszła w życie z dniem 1 stycznia 2023 roku. Jej ustanowienie, w myśl zasad, którymi kierowała się UE, miało na celu unowocześnienie i ujednolicenie zasad obrotu konsumenckiego. Zgodnie z brzmieniem dyrektywy: „Celem niniejszej dyrektywy jest przyczynianie się do właściwego funkcjonowania rynku wewnętrznego i zapewnianie przy tym wysokiego poziomu ochrony konsumentów poprzez ustanowienie wspólnych przepisów dotyczących niektórych wymagań w odniesieniu do umów sprzedaży zawartych między sprzedawcą i konsumentem, w szczególności przepisów dotyczących zgodności towarów z umową, środków ochrony prawnej przysługujących w przypadku braku takiej zgodności, sposobów korzystania z tych środków, a także gwarancji handlowych.”

Reklamacja konsumencka

Jedną z głównych zmian w zakresie dyrektywy towarowej jest wprowadzenie nowego rozdziału do ustawy o prawach konsumenta dotyczącego reklamacji konsumenckiej. Oznacza to, że jeśli złożymy reklamację jako konsument, czy przedsiębiorca na prawach konsumenta, to zastosowanie będzie miała właśnie ustawa o prawach konsumenta, a nie kodeks cywilny. Jakkolwiek przepisy dotyczące rękojmi za wady wynikające z kodeksu cywilnego nadal będą mieć zastosowanie przy sprzedaży w relacjach podwójnie profesjonalnych, czyli B2B.

Dyrektywa towarowa wprowadza więc nowe zasady reklamacji. Dla każdego sprzedawcy powinna być to więc kluczowa wiedza. Sprzedawcy będą zobowiązani dostosować regulaminy sklepów w zakresie reklamacji do nowych przepisów ustawy o prawach konsumenta.

Po wejściu w życie, dyrektywa towarowa zwiększy zakres odpowiedzialności sprzedawcy w kwestii zgodności towaru z umową. W przypadku, jeśli dostarczony przez sprzedawcę towar nie będzie spełniał choćby jednego z kryteriów, kupujący będzie mógł skorzystać z uprawnień wynikających z rękojmi konsumenckiej.

Do oceny zgodności towaru z umową należą teraz m.in.:

– opis towaru, jego rodzaj, jakość, kompletność i funkcjonalność, a w odniesieniu do towarów z elementami cyfrowymi również kompatybilność, interoperacyjność i dostępność aktualizacji,
– przydatność towaru do szczególnego celu,
– przeznaczenie danego towaru do celów, do których zazwyczaj się go używa,
– ilość, cechy oraz bezpieczeństwo danego towaru, a w zakresie towarów z elementami cyfrowymi również – funkcjonalność i kompatybilność,
– dostarczenie towaru z akcesoriami i instrukcjami,
– zgodność towaru z próbką lub wzorem wcześniej udostępnionym przez sprzedawcę.

Dyrektywa towarowa – zwiększenia odpowiedzialności sprzedawcy

Z powyższych informacji wynika, że unijne ustawodawstwo zmierza do zwiększenia odpowiedzialności sprzedawcy za sprzedawane towary, uszczelnienie tej odpowiedzialności i wyposażenie konsumenta w szerszy wachlarz uprawnień reklamacyjnych. Wprowadza też nową hierarchię uprawnień reklamacyjnych, w przypadku uznania złożonej reklamacji.

Kolejnym ciekawym aspektem dyrektywy towarowej jest fakt, że nie stosuje się jej do umów o dostarczanie treści cyfrowych lub usług cyfrowych. Stosuje się ją jednak do treści cyfrowych lub usług cyfrowych zawartych w towarach lub wzajemnie z nimi połączonych, które są dostarczane wraz z towarami na podstawie umowy sprzedaży. Niezależnie od tego, czy takie treści cyfrowe lub usługa cyfrowa są dostarczane przez sprzedawcę lub przez osobę trzecią. W przypadku wątpliwości, czy dostarczanie treści cyfrowych lub usługi cyfrowej zawartych w towarach lub wzajemnie z nimi połączonych stanowi część umowy sprzedaży, uznaje się, że treści cyfrowe lub usługa cyfrowa objęte są umową sprzedaży.

Towary z elementami cyfrowymi

Do kategorii towarów z elementami cyfrowymi zaliczyć można zatem: inteligentne sprzęty AGD i RTV takie jak pralki, lodówki dopasowujące temperaturę chłodzenia lub program do aktualnej zawartości lub zwyczajów użytkowników, roboty odkurzające, multicooker (urządzenie, które przygotuje każdą potrawę), piekarniki czy telewizory wyposażone w AI, czyli sztuczną inteligencję (ang. artificial intelligence). Towarami z elementami cyfrowymi będą również takie urządzenia jak smartfony czy tablety.

Dyrektywa towarowa i jej wszystkie powyższe aspekty powinny być uwzględnione w zaktualizowanych regulaminach sklepów internetowych, co warto sprawdzić i potwierdzić w kontekście kar i uprawnień kontrolnych chociażby UOKiK. (Dyrektywa towarowa)

Autor: adw. Anna Lach, Kancelaria Prawna Chałas i Wspólnicy